yeni
popüler
    sorular içinde ara
    yeni soru sor
    son sorular
    son cevaplar
    kategoriler
    • süslü
    • moda alışveriş
    • kuaför & güzellik merkezi
    • sağlık
    • spor
    • gönül işleri
    • aile arkadaş ilişkileri
    • cinsellik
    • eğitim & kariyer
    • seyahat
    • pet
    • sanat
    • bürokrasi
    • diğer
    girdi yaz
    medya ekle
    • linki kopyala
    • şikayet et
    • girdiler (33)
    • medya (3)

    33. Veganlık değil de vejetaryenlik hakkında biraz karalamak isterim. 10 yılı biraz aşkın bir süredir vejetaryen besleniyorum; sadece kısa bir süreliğine vegan diyet uyguladım ancak sürdüremedim. Öncelikle vegan diyete geçiş yapmak isteyenlere vejetaryenlikle başlamalarını tavsiye edebilirim. Tabi ki herkes bu şekilde geçiş yapmalı değil demek istediğim ama tereddütü olan ne yerim nasıl beslenirim diye endişe eden kişi için aslında hayvan ve hayvansal gıda olmadan da seçeneğim varmış algısı yaratmak ve bünyeyi, vücudu, metabolizmayı ne derseniz  bir anda şoka uğratmamak adına bir geçiş diyebilirsiniz. 1 ay, 3 ay, 5 ay kişiden kişiye değişir bu geçiş süresi. Bunu aynı zamanda vejetaryen olduğumdan beri vegan ve vejetaryen olan tanıdığım kişiler üzerinden yaptığım çıkarımlar doğrultusunda söylüyorum. Dediğim gibi kesinlikle böyle olmalı değil ama tereddütünüz varsa kendinizi hazırlayacağınız bir geçiş evresi yaratın. 

    Bu süre zarfında ‘Hayvan Özgürleşmesi’ kitabı, ‘Earthlings’ belgeseli gibi kaynaklarla ideolojik olarak beslenebilirsiniz. Ki bir süre sonra zihnen reddettiğiniz bir şeyi bedeniniz de kabul etmiyor. Ben 10 senenin sonunda bunu bire bir gözlemledim, şu an yesem dahi midem sindiremiyor ve geri çıkartıyorum. 

    Gelelim ne yiyeceğiz, nasıl besleneceğiz konusuna. Öncelikle Türk mutfağının vegan/ vejetaryen friendly bir mutfak olduğunu unutmayın. 30’dan fazla ülkede kısa ve uzun zamanlı bulunmuş biri olarak söylüyorum bunu. Türkiye vejetaryen/vegan olmak için kolay bir ülke değil (yemek seçeneğinden ziyade insanların zihniyetinden kaynaklı) ama inanın en zor ülke de değil. Türk mutfağı Avrupalının bizi gördüğü o oryantalist bakış açısı gibi kebaptan ibaret değildir; kebap ortalama bir Türk insanın her gün yediği veya evde yaptığı bir yemek bile değildir.  Zeytinyağlılar diye bir kavram vardır bizde ve geleneksel yemek aslında salça, soğan, sebze karışımı olan sulu yemektir. O yüzden eti veya hayvansal ürünleri hayatınızdan çıkardığınızda düşündüğünüzden daha az zorlanacaksınız bu coğrafyada. Zaten vegan olmak istemiş ve zihniyet olarak bunu benimsemiş ve kanıksamış kişinin ben aç kaldım bir şey yiyemedim gibi düşüncelere girmesi çok zor, çünkü aç kalınmıyor, veganlıktan da ölünmüyor.

    Ama ne zorluyor biliyor musunuz? İnsanların sizin aç kaldığınızı düşünmesi, ay canımm sen de hiçbir şey yiyemedin diye acıyarak bakması, hasta olduğunuzda veya azıcık yorgunluk halsizlik belirtisi gösterdiğinizde hemen et yememeğe bağlanması (sanki et yiyen insanlar hiç hasta olmaz gibi). Yani insanlarla baş etmek için müthiş bir dirayetinizin olması gerekiyor. Beslenme bence birinci dereceden kişisel bir şey, hani diyoruz ya ‘benim bedenim benim kararım’ ha işte tam da bunun en kökü kaynağı beslenme. Benim vücudum ve onu neyle besleyeceğime ben karar veririm; istersem, böcek yerim yüksek protein kaynağı olarak ya da en kanserojen hazır gıdaları tüketirim, istersem inek yerim, ister sigara içip zehirlerim istersem brokoli kemiririm. Buna hiç kimse ama hiç kimse müdahale e-de-mez. O yüzden kimsenin müdahale etmesine ve fikir beyan etmesine müsade etmeyin. Bunun yerine bilimsel makale okuyun konuyla ilgili. Karşıdaki kişi talep etmedikçe neden vegan olduğunuzu ve neden vegan olunması gerektiği gibi bilgileri paylaşmayın, günün sonunda kendinizi boşa yormuş ve sonu gelmez bir tartışmaya girmiş olacaksınız. Hele ki insan özünde etçil midir yoksa otçul mudur gibi ilkel zaman dönemlerine hiç gitmeyin çünkü konu hakkında bir tane bile makale okumamış kişilerle tartışıyor olarak bulacaksınız kendinizi. Eğer motivasyonunuz hakkında samimi talepleri olan kişilerle karşılaşırsanız paylaşın ancak. Ama sizinle dalga geçen, küçümseyen hatta dolaylı yoldan hakaret eden kişiler bile olacak, yeterince dalga geçtikten sonra tabi ki senin kararın saygı duyuyoruz diye yalandan konuyu kapatacaklar hatta. Kimseyi ikna etme mecburiyetinde değilsiniz, ikna edilmek isteyen kişi kendini belli edecek zaten (mesela ben de vegan olmak istiyorum ama zor olur diye korkuyorum diyecek siz de nasıl zor olmadığını anlatacaksınız). Tabi bunun tersi olarak sizin de et veya hayvansal ürün yiyor, kullanıyor diye kimseyi küçümsememeniz elzem. Herkesin kabı farklıdır, kimisi cruelty free ürün kullanır ama et yer, kimisi hayvan yemez ama deri ayakkabı giyer gibi gibi. Yani herkes kendince yapabileceği bir şey varsa yapmaya çalışır, beslenme düzenini tamamen değiştirmek nisbeten zor bir şeydir ve herkesin kabı almaz. O yüzden bunu yapabiliyorsunuz diye yapamayan/yapmak istemeyen kişilere tepki göstermek yersiz. Ben yılların verdiği deneyim ve yılmışlıkla birlikte neden et yemiyorsun sorusuna çoğu zaman ‘çünkü canım öyle istiyor’ diye cevap veriyorum, bazen çok üstüme gelinirse karşımda kişiye gıcık olduysam ‘hayvanlardan nefret ederim bu yüzden ağzıma bile sürmem’ diyorum (siz böyle söylemeyin tabi ben dediğim gibi yıllardır yıldım ve bazı insanlar sizin fikrinizi merak ettiğinden değil gelecek ezbere bir cevaba hazır olduğundan onları ters köşe yapmayı seviyorum), bazen ne kaçırdığını bilmiyorsun şu etin tadına bir baksan gibi yaklaşımlara ise ‘canlar sağolsun’ diyip geçiyorum. Kimse vegan oldu diye ermiş olmuyor veya hayvansal protein aldı diye üstün insan ırkına dahil olmuyor. Sadece basit bir beslenme tercihi, taa ilkel zamanlara, mağara dönemine gitmeye gerek yok, içinde yaşadığımız çağda modern tıp ve besin zenginliği, ürün çeşitliliği bir canlıya zarar vermeden ve onu besin olarak görmeden de hayatta kalabilme şansı sunuyor bana ve ben bu şekilde hayatımı sürdürmeye karar verdim nokta. 

    27 nisan 2019 12:07

    32. 'What the Health' adlı belgeseli izlemek veganlığa geçiş için güzel bir adım olabilir. Ben bu belgeseli izledikten sonra hayatımı değiştirdim.

    26 nisan 2019 23:53

    31. Amacınız instagram postu atmak değilse "omnivor yaratılmışız nşye herbivor oluyorsunuz yeaa" diyerek bir ideolojik duruşu eleştirenleri takmayın. 

    Hayır vegan da değilim bu arada 

    26 nisan 2019 23:41


    30. 1. Tavsiyem ne vegan olmayanların ne de vejeteryan olmayanların veganlıkla ilgili önerilerini, fikirlerini ciddiye almamanızdır.

    Yaklaşık 8 aydır veganım, evet ilk ayda zorlanacaksınız ama her şeye yavaş yavaş alışılıyor, beslenmenizi, sabah düşünmeden yediğiniz minik bi şeyden tutup evinizdeki bi temizlik malzemesini bile düşünmek zorunda olmak büyük bir değişiklik, kimse zor değil diyemez buna. Ancak alışacaksınız ve bunu yaşam stiliniz haline getirince aslında naveganlardan daha fazla bir efor sarfetmeyeceksiniz. 

    Bir örnek verecek olursam ben başta ne yiyeceğim ki hiçbi şey vegan değil markette de hiçbi ley yok diye hiçbi şey yemeyip zayıflamıştım(sağlıksız bir şekilde). Şu an manavlar benim için birer cennet. Her farklı sebzede, otta, meyvede yeni bi yemek görüyorum. O yüzden markette vegan peynir, vegan hazır bilmemne arayıp kendinizi yıpratmayın. 

    Vegan değilken hep yediğiniz yemekleri veganize edin; pilavı zeytinyağlı yapın, kuru fasulye etsiz olsun, içli köfteyi patatesli yapın mesela. Aşırı lezzetli. Türk yemekleri arasında harika vegan seçenekler bulunduğu gibi, vegan olmayanları da veganize etmek oldukça kolay.

    Vegan çevreyi takip edin. İnstagramda facebookta düşündüğünüzden çok daha etkinler. Kahvaltılıktan, tatlıya her şeyin tarifini bulabilmeniz mümkün. Cruelty free, vegan kozmetiğe dair sayfalar da çok olmasa da yeterli sayıda var. Merak ettiğiniz şeyleri sorun, inanın çok yardımcı ve destek oluyorlar.

    Veganlık pahalı kısmına yanıt vermeyi unutmuşum. Canım artık sebze meyve dahil her şey pahalı. Veganlık pahalı değil, her şey pahalı. Sadece hayat ucuz. Burada bir anlaşalım. Dışarda yediğim vegan burger et burgerden ucuz. Örneğin ankarada gittiğim bir mekanda Vegan burger 18 lira, et burger 28-29 lira. Sütler evet pahalı ancak onları evde yapmak çok kolay, internette tarifleri var ve çok daha ucuza geliyorlar. Ben 1 liraya yarım litre Hindistan cevizi suyu yapıyorum artan tortuyla da kurabiye yapıyorum. 

    Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Zorlandığınız, yapamıyorum galiba dediğiniz yerde ben hep burdayım, yapabildiğim kadar destek olurum. :)

    İnsanlara yardımcı olmaya çalışıp eksilenmek :)) ne diyeyim kudurun

    26 nisan 2019 16:36 26 nisan 2019 16:49

    29. Vegan değilim, vejetaryen olmaya çalışan bir bireyim ama bir şey söylemek istiyorum bu başlıkla ilgili. Başlığın adı vegan olmak isteyenlere tavsiyeler ama bütün girdiler insanların vegan olmasını durdurmaya yönelik, başlığın amacından uzak.

    Vegan olmak illa ki proteinsiz kalmak demek değildir. Bir çok vegan protein kaynaklarını değiştiriyor high-carb beslenmeden vegan yaşamaya devam ediyorlar. 100 gr etten ve 100 gr Meksika fasulyesinden gelen protein miktarı aynı. Evet içinde b12 yok ve evet takviye alınması gerekiyor.

    Geçmişte hayatta kalmak için hayvanlar öldürülmek zorunda olabilir ama bu şu an öldürmek için sebep değil. İnsan nüfusu eskisine göre çok daha fazla. Öldürülen inekler popülasyonu dengede tutmuyor çünkü zaten biz fazla yoğunuz baktığınız zaman daha da bozuyor oluyoruz ekosistemi. Ki bu sadece öldürme sorunu da değil zamanında insanlar yemek için olan hayvanı öldürüp yerlermiş. Şu an insanların hayvan yemesi için hayvanlar müthiş işkenceler çekip berbat koşullarda yetiştiriliyorlar. Ki şu da var bir şeyin önceden yapılıyor olması onu doğru kılmaz geçmiş hatalarla dolu.

    Yani bırakın insanlar vegan olmak istiyorsa olsun bir vitamin bir mineral desteği alırlar inandıkları şeyin arkasında dursunlar. He çok mu biliyorsun sen derseniz evet biliyorum uzman diyetisyen olduğum için. Herkese iyi günler ve iyi yemeler, vegan olmak isteyenler yeme bloglarını takip etmeyi ve benim çok beğendiğim bir vegan olan pickuplimes’ı takip etmeyi unutmasınlar. Kendisi vegan bir diyetisyen ve müthiş tarifler var

    Edit: hayvanlar ayrıca etleri ve ürünleri için çiftleştirilerek sayıları artırılan duruma geldiler. Bizim küresel ısınmaya öldürülmeyen ineklerden daha çok katkımız var inanın 

    26 nisan 2019 16:04 26 nisan 2019 16:08

    28. "süslüler vegan olsunlar mı olmasınlar mı" diye değiştirilmesi gereken başlık

    26 nisan 2019 15:42

    27. arakadaşlar vegan olmayanlar niye bu başlık altında ahkam keser gibi girdi giriyor ben anlamıyorum. bence sağlığınız bozulur, yok vitamin alamazsınız yok ölürsünüz. yahu bin tane kaynak koymuşuz bir araştırın gözünüzü seveyim kulaktan dolma bilgilerinizle buraya gelip insanların kafasını karıştırmayın. b12 hayvansal bir vitamin değil demişim başta hala gelip b12 hayvansal almazsanız doğal seçilimle yok olursunuz yazıyorsunuz. okuyun araştırın araştırdıktan sonra bir şeyler yazın. bolca para harcamaya da hazır falan olmasın vegan olmayı düşünenler. sadece sebze meyve ve bakliyatlarla beslenilen bir felsefeye pahalı demek saçmadır. kimse tofu yemezseniz olmaz, badem sütü satın almazsanız ölürsünüz, bitkisel bazlı etler yemeden yaşayamazsınız demiyor. onlar işin lüks ve alternatif kısımları. isteyen alır istemeyen almaz ve hiçbir eksiklik çekmez. hayvansal ürün tüketen insanlara ıstakoz çok pahalı ya demek gibi bir şey bu. agresif konuşmaya başladıysam kusura bakmayın ama emek verip gerçekten bilgi almak isteyen insanlara kaynak göstermeye çalışıyorum, sağlıklı ve bilimsel bilgiler alabilmeniz için liste yazıyorum ama hiçbirini okumadan ve araştırmadan size öğretilmiş kesinliği asla olmayan şeyler yazıyorsunuz. mercimek ve nohutta balıkta ve etten daha çok protein vardır. balıkta ağır metaller bulunur vücudunuza civa alırsınız. sadece google a yazın vegan bir site olmasına asla gerek yok. yazdığınızda söylediğiniz her şeyin tam tersi çıkıyor arkadaşlar. sadece görmek istemeniz yeterli.

    26 nisan 2019 15:37


    26. İnsanlar omnivor canlılardır (hem etçil hem otçul) ve vegan olmak sizin doğanıza aykırı. Vücudumuzda üretilmeyen ve mutlaka yediğimiz besinlerden almamız gereken amino asitler ve vitaminleri sadece bitki bazlı beslenerek tamamlayamıyoruz, çünkü bizler de birer hayvanız. Bu yüzden ilk tavsiyem, kendi besinlerinizi düzenlemek yerine, o hayvanların yaşadığı koşulları iyileştirmek için çaba harcamak çok daha mantıklı ve yararlı bir karar olacaktır diye düşünüyorum (gizlinot: tavsiye 1).

    Dışarıdan ilaç şeklinde alınan B12 vitamini (sadece hayvanlarda üretiliyor, bitkisel besin kaynakları yoktur (gizlinot: diğer B grubu vitaminleri bitkisel kaynaklarda bulunduğu için karıştırılabiliyor) normal diyetinizden aldığınıza kıyasla bağırsaklarınızdan çok daha az miktarda emildiğini biliyor olduğunuzu düşünüyorum. Zaten ilaç formunda bile olsa onlar da hayvan kaynaklı yani veganlığa aykırı; tabi ki siz iyi bir araştırma sonucu biyoteknolojik yöntemlerle bakterilerden elde edilen B12 takviyeleri kullanabilirsiniz (gizlinot: tavsiye 2).

    Tercihleriniz uzun vadede doğal seçilimle gen havuzundan silinmenize yol açabilir, çünkü günlük yaşantınızda almanız gereken elzem besin miktarlarını yeteri kadar alamayabilirsiniz ve bunun sonucunda bağışıklık sisteminiz zayıflayabilir ve hastalıklara karşı direnciniz düşebilir. Bundan korunmak için tek tek almanız gereken amino asitler (İzolösin, Lösin, Valin, Lizin, Metiyonin, Fenilalanin, Treonin, Triptofan), vitaminler, mineraller ve yağ asitlerini ve alınması gereken miktarları araştırarak, ne kadar miktarda bitkisel kaynak tüketmeniz gerektiğini hesaplayabilirsiniz (gizlinot: tavsiye 3). Örnek olarak elzem amino asitlerden Treonin ve Lösin'i bitkisel kaynaklardan çok düşük miktarlarda alabilirsiniz, dengelemek için bu kaynaklardan oldukça fazla tüketmeniz gerekir.

    Sadece oradan buradan duyduğum şeylerle yazmış olduğum bir girdi değil, bir biyolog olarak tüm sistemimizin nasıl işlediğini, vücudumuzdaki mekanizmaları ve metabolizmamızın nasıl korunması gerektiğini uzun yıllar boyunca akademik olarak araştırdım ve araştırmaya devam ediyorum. Girdinin ilk versiyonunda olan yanlış anlaşılan yerleri daha iyi açıkladığımı düşünüyorum ve yanlış hatırladığım yerleri çıkardım ya da değiştirdim. Diğer süslülerin belirtmiş olduğu "tavsiyeden çok karşı çıkma postu olmuş" fikrine katıldığım için düzenlemelerim esnasında (tavsiye ..) olarak gizli not şeklinde belirterek tavsiyelerimin arada kaynamasını önlediğimi düşünüyorum. Bu platformda gelişme çağı tamamlanmamış kişilerin de olduğunu hatırlayarak, aldıkları kararların sonuçlarında neler olabileceğinden bahsettim.

    Son tavsiyelerim ise doktor kontrolünüzü ihmal etmemeniz ve anlık bir diyet değişikliği yerine kademe kademe değişiklik yaparak vücudunuzun bu değişime alışmasını sağlamanız. Hayat sizin, vücut sizin. Sağlıklı günler süslüler...

    26 nisan 2019 15:07 15 eylül 2019 22:49

    25. Bolca para harcamaya hazır olun. Vegan değilim her türlü beslenme şekline saygım sonsuz. Ancak vegan beslenme tarzının vejeteryan veya diğer çeşitlerden daha masraflı olduğu bir gerçek. 

    26 nisan 2019 15:02

    24. olmayın. kırmızı etten ve balıktan alacağınız proteini, b12'yi, demiri yeşil mercimek ve nohuttan alamazsınız.

    26 nisan 2019 13:49