başkanlık sistemi

1. halkımız tarafından "iyilik sağlık, sebatlik" olarak açıklanan sistem.

bu çok aydınlatıcı halk sohbeti için (link: https://www.youtube.com/watch?v=E-4dYbYuqPA buyrun)

peki gerçekten nedir ?

Başkanlık sisteminin şu an anayasaya göre içinde olduğumuz parlâmenter sistemden en çok farklılaştığı alan yasama ve yürütme.

adım adım (link: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm anayasa) üzerinden gidecek olursak :

şu anki düzende yasama ve yürütme nasıl ?

VII. Yasama yetkisi

MADDE 7. – Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.

VIII. Yürütme yetkisi ve görevi

MADDE 8. – Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.

cumhurbaşkanının yürütme alanına ilişkin görev ve yetkileri:

madde 104.b

başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,

Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek,

Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,

Millî Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak,

Millî Güvenlik Kuruluna Başkanlık etmek.

bakanlar kurulunun işleyiş tarzı :

madde109.

Başbakan, Cumhurbaşkanınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından atanır.

Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanır; gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir.

yani mevut düzende, (gizlinot: ya da kitapta geçen düzende) yürütme yetkisi görevi:

VIII. Yürütme yetkisi ve görevi

MADDE 8. – Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.

bu durumda cumhurbaşkanı ve doğrudan yürütme arasındaki tek engel başbakan ve üyelerine öncelikle başbakanın karar vermiş olduğu bakanlar kuruludur.

kısaca bir denklemle yürütme şöyle işler.

cumhurbaşkanı -> başbakan (1)

başbakan -> bakanlar kurulu (2)

bakanlar kurulu -> yürütme (3)

bu üç denklem aklımızda kalsın.

toplamak gerekirse:

"göreceğimiz gibi parlâmenter hükûmet sistemlerinde yürütme organı bölünmüş yapıdadır. Bir yanda sorumsuz olan devlet başkanı (kral veya cumhurbaşkanı), diğer yanda ise sorumlu olan kabine

(hükûmet) vardır.

Kabine de başbakan ve bakanlardan oluşmuş kolektif bir organdır." (gizlinot: kemal gözler'den alıntı) (gizlinot: linki aşağıda)

peki başkanlık rejiminde işler nasıl olacak ?

"başkanlık sisteminde yürütme organı tek kişiden oluşur;

O da “başkan (president)”dır, Yani başkanlık sisteminde yürütmede “tekbaşlılık

(monocéphalisme)” vardır. Başkanlık sisteminde, başkanın dışında sembolik bir devlet başkanlığı makamı yoktur. Başkan aynı zamanda, devlet başkanıdır. Diğer yandan, başkanlık sisteminde, parlâmenter sistemlerde görülen tipte bir “kabine”, yani “kolektif” bir yürütme organı yoktur. Bütün yürütme yetkisinin sahibi tek başına başkandır. Yürütme birimlerinin (bakanlıkların)

başı durumunda olan kişiler (bakanlar), parlâmenter sistemlerdeki “bakanlar” gibi değildirler; bunlar başkanın “yardımcılar”ı konumundadır." (gizlinot: kemal gözler'den alıntı)

o zaman yukarıdaki denklemde 2. denklemi püf diye silersek, şöyle bir denklemimiz olacak.

cumhurbaşkanı -> yürütme (4)

denklem (4) zaten özellikle "ohal"den sonra yavaştan pratikte alıştığımız bir şey ve bu pratiğin çeşitli uygulamalarından hepimiz haberdarız. ama en azından anayasadaki maddeler uyarınca eleştiri yapma hakkını bulabiliyoruz.

peki türkiye gibi demokrasi kıtı bir ülkeye bu sistem yani denklem(4) "resmen" gelince ne olacak ?

asıl soru da bu. en basitinden artık eleştiri "hakkımız" da olmayacak.

yani özetle "bu sistem gelirse" hepimiz o şemsiyenin tadını çıkarabiliriz, ama bahsettiğim şemsiye (link: https://www.google.com.tr/search?biw=1920&bih=925&tbm=isch&sa=1&q=kokteyl+barda%C4%9F%C4%B1+%C5%9Femsiyesi&oq=kokteyl+barda%C4%9F%C4%B1+%C5%9Femsiyesi&gs_l=img.3...7006.8107.0.8262.9.9.0.0.0.0.137.743.2j5.7.0....0...1c.1.64.img..2.0.0.0M02AqVuMgc#imgrc=lb_Jsmj4-wLO9M%3A bu) değil elbet.

ayrıca (bkz: başkanlık rejimi)

kaynakça:

[1] (link: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm Anayasa)

[2] (link: http://www.anayasa.gen.tr/gozler-baskanlik-sistemi.pdf kemal gözler başkanlık sistemi)

ukde : (yazar: all that solid)

2. Hiçbir şeyden anlamıyorsanız lütfen yüklediğim görsele bakın.

Evet şuanda da bu şekilde ancak başkanlık seçimiyle tam resmiyet kazanmış olacak. Kendi elimizle tek kişiye bütün yetkileri vermiş olacağız.

Oyüzden #hayır

3. Ülkemde istemediğimdir. Hayır.

Edit: Beğenmesen de hayır.

4. Başkanlık sistemi diye arama motoruna yazınca zilyon tane Tayyip Erdoğan resmı çıkıyor. İman desen onda dürüstlük desen onda karizma desen onda.. Evet! Yedirmeyiz!vs başlıklı şimdi 2 sorum var hali hazırdaki sistemin verdiği hangi yetki yetmiyor da fazlasını istiyorlar bir ikinciside biz syn Erdoğanın Başkanlığına mı evet diyoruz sadece? Sevgili cumhurbaşkanımız imanı kuvvetli karizmatik ve hatta mükemmel bir liderse peki tamam ama hükümetler değişir hükümet değişmese bile kendisi bilindiği üzere ölümlüdür sayın Erdoğan dan sonra kime bu yetkileri devretmeye gönlünüz razı olacak? Referandumda oylanacak olan şey ÜLKENİN YÖNETİM BİÇİMİ genel seçim yapılmıyor!