yevgeni ivanoviç zamyatin

1. (gbkz: biz) isimli distopyanın yazarı. kendisinden sonraki birçok distopyaya ilham kaynağı olmuştur. isimleri sayılardan ibaret olan insanlar saydam evlerde "Tek Devlet" tarafından sürekli izlenerek yaşamaktadırlar ve olaylar gelişir.

ayrıca yazarın ismi çok afilli. zaten birinin ismi yevgeni zamyatin ise önemli bir insan olmaması mümkün değil gibi geliyor bana.

2. bilim kurgu türünde yazan pek çok yazarın kendisinden ilham aldığı ve etkilendiği yazar. türün bu kadar gelişmesinde büyük etkileri var.

geçenlerde biz adlı romanını okuyordum. rusyada politik hareketten dolayı hapsedildiği dönemde yazılan bu roman 26. yy dünyasında geçiyor. bireysellikten ve duygulardan mümkün mertebe arındırılmış bir dünya. mülkiyet hakkı yok, özel alan yok. insanlar cam evlerde yaşıyor. yemek yemelerinden yürümelerine, sevişmelerinden sosyalleşmelerine her adım bir çizelgeye uygun olarak yapılıyor. insanlar sayılardan ibaret. dünyaları da öyle.

işte böyle bir dünyada baş kahramanın ( d-530 ) tuttuğu kayıtlar aracılığıyla düşüncelerini görüyoruz. şimdi bakalım;

1. çevre tamamen düşman. ağaçlardan, bitkilerden ve hayvanlardan nefret ediyorlar. doğayı hayatlarından çıkarmak için yaşadıkları yerin etrafına devasa duvarlar dikilmiş hatta.

bu doğa ve hayvan düşmanlığı tanıdık geldi mi?

2. insanların her şeyi sayıyla hesaplı, limitler içinde yaşıyorlar ve bunun kendileri için en mükemmel düzen olduğuna inanıyorlar. çok seslilik hayal bile edilemeyecek korkunç bir şey. herkes bir arada ve aynı fikirde olmalı ama aynı fikirde olacakları şey de velinimet'in istediği şey olmalı. yani halk, muhalif bir konuda bir araya geldiğinde bu noktada kimse birlik vs. demiyor. direkt düşman olarak algılanıp yok ediliyorlar.

düşünce özgürlüğüne olan düşmanlık tanıdık geldi mi?

3. insanların yatak odaları devletin tekelinde. kim kiminle sevişmeli, ne sıklıkla ve ne zaman olmalı bunlar devletin belirlediği sınırlar içinde yapılmak zorunda.

aklı fikri halkının sevişmesinde olması, burnunu bu konunun içine sokması tanıdık geldi mi?

4. halk, velinimetin lüksünü, otoritesinin sınırsızlığını güç sarhoşluğuyla alkışlıyor ve bunu olması gereken bir şey gibi görüyorlar. kendileri emek sömürgesine maruz kalıp, sınırların içine hapsedildikleri halde velinimet'in sınırsızlığı ve kudretiyle övünüyorlar.

peki bu tanıdık mı?

5. son olarak neredeyse her sayfada tek devlet, tek millet, tek bayrak, tek adam övülüyor. geleceğin sadece buna bağlı olduğuna, eski dünyanın insanlara özgürlük vererek aslında kötülük ettiği ve her şeyin tek adam altında ( velinimet ) birleşmesi gerektiği, bunun olması gereken bir şey olduğu insanların beyinlerine kazınıyor.

bu tek devlet, tek millet, tek adamlık tanıdık geldi mi?

1920 yılında yazılan bir bilim kurgu kitabındaki distopik bir dünya yaşanıyor bir yerlerde. yıl 2017. bu yeri bildiniz mi?